दिल्ली विद्यापीठाचे माजी प्राध्यापक व मानवाधिकार कार्यकर्ते जी. एन. साईबाबा यांचे शनिवारी शस्त्रक्रियेनंतरच्या गुंतागुंतीमुळे निधन झाले. ते 54 वर्षांचे होते. माओवादी संबंधांच्या खोट्या आरोपातून ते निर्दोष सोडले गेले होते. साईबाबा यांना पित्तमूत्राशयाचा संसर्ग झाला होता आणि दोन आठवड्यांपूर्वी त्यांच्यावर शस्त्रक्रिया करण्यात आली होती. मात्र, त्यानंतर त्यांची प्रकृती बिघडली आणि शनिवारी रात्री नऊच्या सुमारास त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला.
गेल्या 20 दिवसांपासून ते हैदराबादच्या निजाम्स इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस (NIMS) मध्ये उपचाराखाली होते.
मार्चमध्ये, मुंबई उच्च न्यायालयाच्या नागपूर खंडपीठाने साईबाबा आणि इतर पाच जणांना कथित माओवादी संबंध प्रकरणातून दोषमुक्त केले होते. न्यायालयाने त्यांच्यावर लादलेली जन्मठेपेची शिक्षाही रद्द केली. कठोर बेकायदेशीर क्रियाकलाप (प्रतिबंध) कायदा (UAPA) च्या आधारे साईबाबा यांच्यावर केलेले आरोप बेबुनियाद असल्याचे न्यायालयाने ठरवले होते. त्यांच्या निर्दोष मुक्ततेनंतर, व्हीलचेअरवर असलेले साईबाबा दहा वर्षांनंतर नागपूर केंद्रीय कारागृहातून बाहेर पडले होते.
अधिकारांचे अत्याचार
या वर्षी ऑगस्टमध्ये साईबाबा यांनी आरोप केला होता की, त्याच्या शरीराच्या डाव्या बाजूने अर्धांगवायू होऊनही अधिकाऱ्यांनी त्याला नऊ महिने रुग्णालयात नेले नाही. नागपूर केंद्रीय कारागृहात त्याला फक्त वेदनाशामक औषधे देण्यात आली होती.
2014 मध्ये माजी इंग्रजी प्राध्यापकाने दावा केला होता की त्याचे “अपहरण” करण्यात आले आणि त्याचा आवाज बंद करण्यासाठी पोलिसांनी त्याला अटक केली. महाराष्ट्र पोलिसांनी त्याला दिल्लीतून अपहरण करून महाराष्ट्रात आणले आणि त्याच्यावर खोटे गुन्हे दाखल केले, असा आरोप त्याने केला होता.
सीपीआय नेत्यांची प्रतिक्रिया
सीपीआय आमदार के. सांबशिव राव यांनी साईबाबा यांच्या निधनाबद्दल शोक व्यक्त केला आणि ही समाजाची मोठी हानी असल्याचे सांगितले.
—————–
DU के पूर्व प्रोफेसर GN साईबाबा का निधन
हैदराबाद के अस्पताल में ली अंतिम सांस
गढ़चिरौली कोर्ट ने दोषी ठहराया था
बॉम्बे हाईकोर्ट की नागपुर बेंच ने की थी रिहाई
दिल्ली यूनिवर्सिटी के पूर्व प्रोफेसर जीएन साईबाबा का शनिवार को निधन हो गया. उन्होंने हैदराबाद के अस्पताल में अपनी अंतिम सांस ली. पैंक्रियाज में पथरी की शिकायत के बाद उनकी सर्जरी हुई थी. वे पोस्ट-ऑपरेटिव की परेशानियों से भी जूझ रहे थे. उनका ईलाज निज़ाम इंस्टीट्यूट ऑफ मेडिकल साइंसेज हैदराबाद में चल रहा था. करीब 10 दिन पहले ही उन्हें इस अस्पताल में भर्ती कराया गया था. शनिवार रात करीब आठ बजे उन्हें दिल का दौरा पड़ा और साढ़े 8 बजे के करीब डॉक्टरों ने उन्हें मृत घोषित कर दिया.
बता दें कि जीएन साईबाबा दिल्ली यूनिवर्सिटी के पूर्व प्रोफेसर थे. उन्हें गैरकानूनी गतिविधियां कानून (UAPA) के तहत गिरफ्तार किया गया था. उनपर माओवादी संगठनों से संबंध रखने का आरोप लगा था.
महाराष्ट्र की गढ़चिरौली कोर्ट ने 2017 में जीएन साईबाबा को UAPA और भारतीय दंड संहिता के तहत दोषी ठहराया था. जिसके बाद जीएन साईबाबा बॉम्बे हाईकोर्ट में गढ़चिरौली कोर्ट के फैसले के खिलाफ अपील दायर की थी. 14 अक्टूबर 2022 को बॉम्बे हाईकोर्ट की नागपुर बेंच ने जीएम साईबाबा को रिहा कर दिया था.इसके बाद 15 अक्टूबर को सुप्रीम कोर्ट की जस्टिस एमआर शाह और जस्टिस बेला त्रिवेदी की विशेष बेंच ने हाईकोर्ट के फैसले को बदल दिया था. कोर्ट का मानना था कि जीएन साईबाबा और अन्य आरोपी राष्ट्र की संप्रभुता और अखंडता के खिलाफ गंभीर अपराध के दोषी हैं.
इसी साल बॉम्बे हाईकोर्ट की नागपुर बेंच ने एक बार फिर जीएन साईबाबा को रिहा कर दिया था. इस दौरान कोर्ट ने कहा था कि इंटरनेट से कम्यूनिस्ट या नक्सल साहित्य डाउनलोड करना और किसी विचारधारा का समर्थक होना UAPA अपराध की श्रेणी में नहीं आता, जिसके बाद महाराष्ट्र सरकार ने जीएन साईबाबा की रिहाई के फैसले के खिलाफ सुप्रीम कोर्ट का रूख किया था.
